Decyzje o powstaniu Powiatu Świdnickiego w Świdniku zapadły w 1998 r.
Z dniem 1. stycznia 1999 r. (na podstawie rozporządzenia Rady Ministrów z 7. sierpnia 1998 r. oraz Ustawy o samorządzie powiatowym z 5. czerwca 1998 r.) powołano 308 powiatów i 65 miast na prawach powiatów. Powiat Świdnicki powstał jako jeden z 24 powiatów Województwa Lubelskiego. Siedziba Starostwa Powiatowego znajduje się w Świdniku.
Powiat Świdnicki w Świdniku obejmuje 5 gmin: Świdnik, Mełgiew, Piaski, Rybczewice i Trawniki.
Powiat Świdnicki w Świdniku jako jednostka zasadniczego podziału terytorialnego obejmuje całe obszary graniczących ze sobą gmin z uwzględnieniem jednorodnego układu osadniczego i przestrzennego oraz więzi społeczno-gospodarczych.
Utworzenie Powiatu Świdnickiego w Świdniku nieistniejącego przed 1975 rokiem, (kiedy likwidowano ten szczebel administracji) było efektem właściwego wykorzystania potencjalnych możliwości stworzonych przez reformę samorządową zapoczątkowaną w roku 1990, znacznie zwiększającą samodzielność i autonomię gmin i stanowiło równocześnie ewenement w skali kraju.
Nie jest znana przybliżona data założenia osady Świdnik. Pierwsze wzmianki o wsi pochodzą z okresu, kiedy obejmowała już dwa łany ziemi wraz z łąkami i posiadała karczmę. Datują się na rok 1392, kiedy to „Władysław Jagiełło nadał Piotrowi z Moszny sołectwo królewskie we wsi Swidniki Major”. Dziś trudno określić precyzyjnie ówczesną wielkość osady, istotna jest natomiast informacja o nadaniu sołectwa, bowiem pod koniec XIV wieku była to pozycja niezwykle ważna i nie mająca wiele wspólnego ze współczesnym rozumieniem tej funkcji. Możemy domniemywać, że Piotr z Moszny uzyskał u króla wielkie zasługi będąc jednocześnie człowiekiem „niskiego” pochodzenia, ponieważ sołtysem w owym czasie mógł być zarówno szlachcic, mieszczanin, jak i chłop.
Pochodzenie nazwy miasta również nie jest znane. Wprawdzie faktem jest używanie nazw wsi „de Swidniki” (1417), „Swydnyk” (1470) ale źródeł tej pisowni należy szukać w piśmiennictwie owego czasu (łacina), a upowszechnienie się w dokumentach w drugiej połowie XVII wieku nazwy Świdnik wiąże się raczej z wprowadzeniem polskich znaków spółgłosek.
Podobnie legendę o pochodzeniu nazwy osady od rośliny świdra – można „między bajki włożyć”. Obecne miasto Świdnik położone jest na wysokości 215 m n.p.m. a teren Płaskowyżu Świdnickiego – równiny pozbawionej pokrywy lessowej, wyniosłej i poprzecinanej jedynie wąskimi, okresowo podmokłymi dolinkami. Teren ten nie jest i nie mógł być siedliskiem rośliny występującej w zaroślach terenów podmokłych i nadwodnych, na dodatek występującej tak licznie, żeby dać podstawę do nazwania osady! Rozpowszechnianie tej legendy przynosi szkodę faktycznym walorom miejsca.
Istniejące wartości przyrodnicze, biologiczne (widoczne wyraźnie do dziś – bujnie rozwijająca się zieleń, czyste powietrze, atrakcyjne siedlisko dla rzadkich gatunków fauny) terenu obecnej siedziby powiatu znajdują usankcjonowanie w historycznym funkcjonowaniu miejsca. Na przełomie XIX i XX wieku znajdowało się tu położone w lesie letnisko i uzdrowisko, którego klimat sprzyjał odnowie biologicznej i działał leczniczo szczególnie przy schorzeniach reumatycznych. W owym czasie Świdnik pełnił funkcję wsi letniskowej głównie Lublina, choć nie tylko. Być może tak by zostało i kulturowy rozwój tej właśnie przestrzeni poszedłby zupełnie w innym kierunku gdyby nie rozwój przemysłu lotniczego na tym terenie.